Loét bàn chân là biến chứng nguy hiểm đối với bệnh nhân tiểu đường. Với phương châm phòng bệnh hơn chữa bệnh, việc sử dụng giày/dép thích hợp là yếu tố quan trọng trong việc phòng ngừa loét bàn chân, cũng như rút ngắn thời gian điều trị vết thương nếu có.
Sử dụng giày dép thích hợp là một phần quan trọng trong chương trình điều trị tổng thể và toàn diện cho người bệnh tiểu đường, ngay cả đối với những người mới mắc bệnh. Nếu có biến chứng thần kinh, hoặc mất cảm giác, sử dụng giày dép thích hợp là rất quan trọng để dự phòng loét bàn chân. Bằng cách xin ý kiến bác sĩ chuyên khoa kết hợp với kỹ sư chuyên về giày dép, để thiết kế và chế tạo những đôi giày dép phù hợp với đôi chân của người bệnh có thể ngăn ngừa các biến chứng bàn chân tiểu đường nghiêm trọng.
Tiêu chí giày/dép cho bệnh nhân tiểu đường?
Giày dép cho người bệnh tiểu đường nên đạt được các tiêu chí sau đây:
- Giảm áp lực cho những khu vực xuất hiện áp lực cao bất thường ở bàn chân. Bất kỳ khu vực nào ở bàn chân nơi chịu áp lực cao bất thường có thể dẫn đến chai chân hoặc loét. Giày dép có chức năng làm giảm áp tại khu vực áp lực cao và do đó làm giảm sự xuất hiện của các vấn đề do áp lực cao gây ra như: chai chân, loét ….
- Có chức năng như giảm sóc cho cơ thể và chống lực xé. Việc giảm tác động tổng thể của trọng lực cơ thể theo phương thẳng đứng, có vai trò như giảm sóc trong xe máy, là một tác dụng mong muốn, cũng như giảm các chuyển động ngang của chân trong giày, giảm lực ma sát chống lại lực xé (shear force) giữa bàn chân và phần bên trong của giày dép cũng là một yêu cầu đối với đôi giày dép thích hợp.
- Ổn định các cung gan chân và hỗ trợ các biến dạng bàn chân nếu có. Một số trường hợp gây ra biến dạng bàn chân như bàn chân Charcot, biến dạng bàn chân do bệnh lý thần kinh ngoại biên, biến dạng thứ phát sau cắt cụt gây ra đau, do đó các biến dạng cần phải được ổn định để giảm đau và tránh bị tổn thương hơn nữa. Ngoài ra, một số biến dạng có thể cần phải được hỗ trợ điều trị bằng giày dép chuyên dụng để hạn chế sự tiến triển.
- Hạn chế di động nhiều của khớp. Hạn chế sự chuyển động của một số khớp xương ở bàn chân thường xuyên có thể làm giảm viêm, giảm đau, và dẫn đến bàn chân ổn định chức năng hơn.
Chọn giày dép cho bệnh nhân tiểu đường
Nếu bạn mới mắc bệnh tiểu đường, và không có tiền sử loét bàn chân hoặc mất cảm giác, thì một đôi giày phù hợp làm bằng vật liệu mềm mại với một lót đế có chức năng giảm sóc cho cơ thể có thể là tất cả những gì bạn cần. Một điều cũng quan trọng đối với bệnh nhân là tìm hiểu làm thế nào để chọn đúng loại giày phù hợp với cỡ chân của mình, để cho các biến chứng bàn chân của bệnh nhân được ngăn chặn. Áp lực cao quá mức bình thường và tăng lực ma sát do chọn sai giày có thể dẫn đến mụn phỏng nước, vết chai và loét, không chỉ ở bàn chân mất cảm giác mà còn ở bàn chân không bị biến chứng thần kinh.
Để có đôi giày phù hợp, người ta chú ý tới cả kích thước và hình dạng đôi giày phù hợp với bàn chân người bệnh. Bạn nên cố gắng tìm giày phù hợp với hình dáng bàn chân của bạn. Điều này có nghĩa rằng bạn nên tìm đôi giày có đầy đủ khoảng trống ở khu vực ngón chân, trên mu bàn chân và ở khu vực chịu lực của gan bàn chân, và vừa khít xung quanh gót chân.
Về kích cỡ giày hãy nhớ rằng chiều rộng cũng quan trọng như độ dài. Kích thước giày phù hợp là phần rộng nhất của bàn chân nằm nằm ở phần rộng nhất của giày.
Chăm sóc tốt bàn chân của bạn có nghĩa là đảm bảo rằng bạn sử dụng đôi giày dép phù hợp. Cho dù bạn được chẩn đoán bệnh tiểu đường gần đây hoặc từ nhiều năm trước, giày dép thích hợp có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng bàn chân nghiêm trọng. Hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn về các loại giày, dụng cụ trợ giúp bàn chân nào phù hợp với bạn.
